سدیم
عنصر شیمیایی، علامت: Na، عدد اتمی: 11 و وزن اتمی 22،9898. این یک فلز نرم، واکنش پذیر و با نقطه ذوب پایین است، با تراکم نسبی 0،97 در 20 درجه سانتیگراد (68 ºF). از نقطه نظر تجاری، سدیم مهم ترین فلزات قلیایی است.
سدیم به سرعت با آب و همچنین با برف و یخ واکنش می دهد تا هیدروکسید سدیم و هیدروژن تولید کند. هنگامی که در معرض هوا قرار می گیرد، سدیم فلزی به تدریج کاهش می یابد و ظاهر نقره ای خود را از دست می دهد و به دلیل شکل گیری پوشش اکسید سدیم، رنگ خاکستری رنگ پریده می شود. سدیم با نیتروژن واکنش نشان نمی دهد، حتی در دماهای بسیار بالا، اما می تواند با آمونیاک واکنش دهد تا آمید سدیم ایجاد کند. سدیم و هیدروژن بیش از 200 درجه سانتیگراد (390 درجه فارنهایت) برای تشکیل هیدرید سدیم. سدیم به سختی با کربن واکنش می دهد، اما با هالوژن واکنش می دهد. همچنین با فلزات مختلف هالید ها واکنش نشان می دهد تا فلزات و کلرید سدیم را تشکیل دهند. سدیم با هیدروکربن های پارافین واکنش نمی دهد، اما ترکیبات اضافی را با نفتالین و دیگر ترکیبات چند حلقه ای معطر و با آلکیل های آریل تشکیل می دهد. واکنش سدیم با الکل ها مشابه واکنش سدیم با آب است، اما کندتر است. دو واکنش کلی با هالید های آلی وجود دارد. یکی از آنها نیاز به تراکم دو ترکیب ارگانیک دارد که هالوژن را هنگامی که از بین می رود تشکیل می دهد. نوع دوم واکنش شامل جایگزینی هالوژن با سدیم می شود تا یک ترکیب آلی سدیم بدست آید.
برنامه های کاربردی
سدیم در شکل فلزی آن در ساخت استرها و تولید ترکیبات آلی بسیار مهم است. سدیم نیز جزء کلرید سدیم (NaCl) محسوب می شود که در همه جا در محیط زیست زندگی می کند. دیگر موارد عبارتند از: برای بهبود ساختار آلیاژهای خاص؛ در صابون، در ترکیب با اسید های چرب، در لامپ های بخار سدیم، برای جدا کردن فلزات، برای تمیز کردن فلزات مذاب.
برای ساخت شیشه ای لازم است کربنات سدیم جامد.
سدیم در محیط زیست
سدیم ششمین عنصر فراوان در پوسته زمین است که حاوی 28/03 درصد سدیم در تمام اشکال آن است. سدیم پس از کلرید، دومین عنصر فراوانی است که در آب دریا حل شده است. مهمترین اسید سدیم موجود در طبیعت عبارتند از کلرید سدیم (نمک هالیت یا سنگ)، کربنات سدیم (ترون یا سودا)، بورات سدیم (بوراکس)، نیترات سدیم و سولفات سدیم. نمک های سدیم در آب دریا (1.05٪)، دریاچه های شور، دریاچه های قلیایی و آب معدنی یافت می شوند .
تولید نمک حدود 200 میلیون تن در سال است؛ این مقدار عظیم عمدتا از رسوبات نمک توسط پمپاژ آب به سوراخ های سوراخ برای حل شدن آن و پمپ کردن آب نمک استخراج می شود.
خورشید و بسیاری از ستاره های دیگر با نور قابل ملاحظه ای که در آن مولکول زرد غالب می شود، درخشش می یابد و این توسط اتم های سدیم در حالت انرژی بالا داده می شود.
اثرات بهداشتی سدیم
سدیم ترکیبی از بسیاری از مواد غذایی، به عنوان مثال از نمک معمولی است. برای حفظ تعادل سیستم های جسمی ضروری است برای انسان ضروری است. سدیم نیز برای عملکرد عصب و عضلات مورد نیاز است. بیش از حد سدیم می تواند به کلیه ها آسیب برساند و شانس فشار خون بالا را افزایش می دهد.
مقدار سدیم فردی که هر روز مصرف می کند، از فرد به فرد و از فرهنگ به فرهنگ متفاوت است؛ بعضی افراد به اندازه 2 گرم در روز، تا حدودی 20 گرم می گیرند. سدیم ضروری است اما مقدار قابل توجهی مورد بحث و اختلاف نظر قرار می گیرد.
تماس با سدیم با آب، از جمله چرت زدن، باعث تشکیل دی اکسید هیدروکسید سدیم می شود که بسیار پوستی، چشم، بینی و گلو را تحریک می کنند. این ممکن است باعث عطسه و سرفه شود. قرار گرفتن در معرض بسیار شدید ممکن است باعث تنفس سخت، سرفه و برونشیت شیمیایی شود. تماس با پوست ممکن است باعث خارش، سوزن شدن، سوختگی حرارتی و سوزی و آسیب دائمی شود. تماس با چشم ممکن است منجر به آسیب دائمی و از دست دادن بینایی شود.
اثرات زیست محیطی سدیم
شکل پودری سدیم در آب بسیار مواد منفجره و یک ترکیب سمی است و با بسیاری از عناصر دیگر ترکیب نشده است.
اکوتوکسی سمی: حد تحمل متوسط (TLM) برای ماهی پشه، 125 ppm / 96hr (آب شیرین)؛ حد تحمل متوسط (TLM) برای bluegill، 88 mg / 48hr (آب شیرین).
سرنوشت محيط زيست: اين ماده شيميايي در فرم جامد نيست، گرچه رطوبت بسيار راحت را جذب مي کند. پس از مایع، هیدروکسید سدیم به سرعت به خاک می رسد، احتمالا منابع آلودگی آب.